به گزارش خبرنگار سیاسی پایگاه خبری تحلیلی «عصرهامون»، قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، نقطه عطفی در تاریخ معاصر ایران و سرآغاز تحولی عمیق و بنیادین در ساختار سیاسی، اجتماعی و دینی کشور به شمار می‌رود. این قیام مردمی، در واکنش به دستگیری حضرت امام خمینی (ره) پس از سخنرانی‌های افشاگرانه ایشان علیه رژیم پهلوی شکل گرفت […]
به گزارش خبرنگار سیاسی پایگاه خبری تحلیلی «عصرهامون»، قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، نقطه عطفی در تاریخ معاصر ایران و سرآغاز تحولی عمیق و بنیادین در ساختار سیاسی، اجتماعی و دینی کشور به شمار می‌رود. این قیام مردمی، در واکنش به دستگیری حضرت امام خمینی (ره) پس از سخنرانی‌های افشاگرانه ایشان علیه رژیم پهلوی شکل گرفت و به سرعت به نمادی از بیداری اسلامی و خروش ملت ایران علیه استبداد داخلی و سلطه خارجی بدل شد.
رهبری الهی و قاطع امام خمینی (ره)، ماهیت اسلامی و مردمی بودن این قیام، و تکیه آن بر آموزه‌های قرآنی و سیره اهل‌بیت (ع)، ویژگی‌هایی است که آن را از سایر انقلاب‌ها متمایز ساخته است. این واقعه تاریخی، نه‌تنها زمینه‌ساز پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ۱۳۵۷ شد، بلکه اندیشه و مکتب امام (ره) را به الگویی برای ملت‌های مظلوم و آزادی‌خواه جهان تبدیل کرد.
قیام ۱۵ خرداد؛ آغازگر پایان استبداد پهلوی
مصطفی محمودی صاحبی عضو هیات علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «عصرهامون»، بیان کرد: ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، یادآورد سرآغاز یک انقلاب و تحول بزرگ در ایران است؛ نام امام خمینی (ره) پیشاپیش این انقلاب بزرگ اسلامی می‌درخشد.
وی افزود: سخنرانی‌ها و افشاگری‌های امام خمینی (ره) علیه حکومت شاه، از نوروز ۱۳۴۲ تا ۱۵ خرداد همان سال، خصوصاً سخنرانی آتشین امام در روز عاشورا حاکمان ستم‌شاهی را به ستوه درآور و دستور بازداشت امام صادر شد. این بازداشت قیام مردمی قم و سپس شهرهای دیگر را در پی داشت.
محمودی صاحبی ادامه داد: شعارهایی همانند: «نابود باد رژیم شاهنشاهی و زنده باد اسلام، امام خمینی را آزاد کنید و ما تا آخرین قطره خون در راه هدف مقدس ایستاده‌ایم»، ستون‌های رژیم پهلوی را به لرزه درآوردند که در بهمن ۱۳۵۷ به کلی برای همیشه فرو ریخت.
وی افزود: قیام خودجوش مردم قم، ورامین و تهران، در پانزدهم خرداد اعلام وفاداری ملت به روحانیت و در رأس همه، امام خمینی (ره) را به رخ رژیم پهلوی و اربابانشان کشاند و انقلاب اسلامی با سه رکن اصلی خود «رهبری امام خمینی، حضور مردمی و آموزه‌های اسلام و قرآن» آغاز شد و به شهرهای دیگر ایران نیز سرایت کرد.
ویژگی‌های قیام پانزده خرداد
عضو هیات علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان خاطرنشان کرد: ۱۵ خرداد سرآغاز قیامی در میان ملت ایران شد که ماهیت صددرصد اسلامی داشت آن را با همه انقلاب‌های جهان متمایز و منحصر به فرد کرده است و همین اسلامی بودن آن باعث بقای آن تا کنون شده است. محرک‌های این انقلاب دستورات قرآنی و مکان‌های اولیه مبارزه مساجد بود. پیروی از سنت پیامبر اسلام و معصومین علیهم‌السلام و الگوگیری از عاشورای حسینی ماهیت اسلامی بودن این قیام را تثبیت کرد.
وی عنوان کرد: رهبری پیامبرگونه امام خمینی (ره) که انگیزه‌ای کاملاً الهی و دینی داشت از سر صدق و اخلاص و برای انجام وظیفه و تکلیف شرعی صورت گرفت، ایشان در قیامشان فقط خدا و قصد قربت را در نظر داشته است و کاری به نتیجه نداشتند. این اخلاص، به نوبه خود در رهبری امام (ره) قاطعیتی به وجود آورد که از مهمترین عوامل پیروی قیام محسوب می‌شود و با کسی مماشات و سازشکاری نداشت.
محمودی صاحبی تصریح کرد: قیام و نهضت ۱۵ خرداد کاملاً مردمی بود و همه اقشار ملت در آن حضور داشته و رهبری امام خمینی را پذیرفته بودند. نفس گرم و الهی امام راحل، به منزله نخ تسبیح بود که آحاد ملت را دور خود جمع کرد و از گسست آنها جلوگیری نمود.
وی عنوان کرد: ویژگی مهم دیگر نهضت پانزده خرداد علاوه بر مخالفت با انحصارگرایی و استبداد سلطنت پهلوی، و مبارزه با بیگانگان خارجی مثل آمریکا و انگلیس و غیره بود. می‌فرمود هرچه فریاد دارید بر سر آمریکا بکشید.
عضو هیات علمی دانشگاه اظهار کرد: نوع انقلاب‌های جهان، مادی و اقتصادی است، ولی قیام و انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی، ماهیت دینی و اسلامی دارد این ماهیت در تفکر امام رحمت‌الله علیه تجلّی یافته و در دل مردم اثر گذاشت و اینک که بیش از ۳۵ سال از رحلت ایشان می‌گذرد همچنان محبوب دل‌هاست.
وی افزود: تفکر قرآنی بنیان‌گذار جمهوری اسلامی، علاوه بر داخل ایران در کشورهای اسلامی نیز موجب وحدت شده و به مردم جهان اسلام و بشریت روحیه استقلال‌طلبی و مبارزه با استکبار جهانی را هدیه کرد. آنچه امروزه در میان ملت‌ها و جوانان غرب و دانشگاه‌های آمریکا در حمایت از مردم بیگناه فلسطین و غزه و انزجار از جنایات صهیونیست‌ها مشاهده می‌شود نتیجه تفکرات و اقدامات امام راحل بوده که توسط شاگرد مکتب امام، یعنی رهبر معظم انقلاب و به روش‌های مختلف از جمله نامه‌نگاری‌ها به جوانان غربی ارائه گردید؛ آنچه موجب مقاومت در میان مردم مظلوم غزه و لبنان و یمن و غیره شده نتیجه تأثیرات رهبری اسلامی امام خمینی و حضرت آیت‌الله خامنه‌ای است.
وظیفه ما در قبال معرفی امام خمینی و قیام ۱۵ خرداد؛
محمودی صاحبی تصریح کرد: امام خمینی و همه کسانی که در پیروی و اطاعت از ایشان جانشان را فدا کردند تا اسلام ناب و روحیه مقاومت و ظلم‌ستیزی پابرجا بماند باید نام و راهشان زنده بماند و این وظیفه ماست که با جهاد تبیین و معرفی صحیح و بدون تحریف آنان به نسل‌های آینده این مرز و بوم کار زینبی کنیم تا پیام اصیل این قیام چراغ هدایت آیندگان باشد. امام راحل چون برای خدا قیام کرد جز از خدا از هیچ‌کس هراسی نداشت و خدا هم او را یاری کرد.
وی گفت: تقارن ۱۴ خرداد سال ۱۳۶۷ با ۱۵ خرداد سال ۱۳۴۲، نشان از ماندگاری این قیام و رهبری دارد، لذا آغاز قیام با غروب خورشید به همه پیوند خورده و این دو همیشه یکدیگر را یاری می‌رسانند؛ و این انقلاب جز با نام خمینی کبیر در جهان شناخته نمی‌شود.
۱۵ خرداد، الهام‌بخش ملت‌های آزادی‌خواه جهان
سجاد ملکوتی کارشناس مسائل سیاسی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «عصرهامون»، بیان کرد: امام خمینی (ره) فیلسوفی الهی، عارفی ربانی، فقیهی اصولی و مرجع تقلید مردم و در عین حال رهبر انقلاب اسلامی و بنیان‌گذار جمهوری اسلامی در ایران بودند.
وی افزود: امام خمینی (ره) به عنوان یکی از مدرسین و مجتهدین صاحب رأی، طی سال‌های طولانی در حوزه علمیه قم به تدریس چندین دوره فقه، اصول، فلسفه، عرفان و اخلاق اسلامی همت گماشتند.
ملکوتی ادامه داد: در زمان تبعید ایشان در نجف بود که برای نخستین بار مبانی نظری حکومت اسلامی را در سلسله درس‌های ولایت‌فقیه بازگو کردند؛ در اندیشه امام خمینی (ره) اصولی همچون بازگشت به اسلام راستین، استقلال خواهی و مقابله با نفوذ بیگانگان، مبارزه با دیکتاتوری، حاکم بودن بر سرنوشت خویش، مردم سالاری و حکومت ملت، وحدت، تساوی و عدالت، دفاع از مظلومان و استکبارستیزی برجسته و نمایان است.
وی خاطرنشان کرد: امام راحل (ره) یک نظام غیر اسلامی را از میدان خارج کرد، استبداد را با آزادی، بی‌هویتی را به اعتماد به نفس، چشم داشتن به بیگانه را به ما می‌توانیم تبدیل کرد. اینها تحول بزرگی است که انقلاب اسلامی با رهبری انقلاب آن را به وجود آورد.
کارشناس مسائل سیاسی گفت: امام خمینی (ره) در طول شکل‌گیری انقلاب اسلامی و در تعامل و پیوند متقابل با انقلابیون و نیروهای مبارز، درستی استراتژی و تصمیمات خود را نیز به منصه ظهور رساندند.
وی افزود: امام خمینی (ره) توجه جدی به وحدت و انسجام سیاسی نیروها، شخصیت‌ها و دلسوزان نظام و انقلاب را تضمین کننده انسجام داخلی در شرایط بحرانی می‌دانستند. البته نباید فراموش کرد که وحدت کلمه مدنظر رهبر فقید انقلاب اسلامی به معنای یکدست شدن فکری نیروهای انقلاب نیست. امام خمینی نقد سازنده و تنوع افکار را ترویج می‌کردند و معتقد بودند وحدت کلمه با آزادی فکری و نقدهای منصفانه و عالمانه تعارضی ندارد.
ملکوتی گفت: خودباوری مفهوم بسیار مهمی در اندیشه امام (ره) است که مبنای حرکت و انقلاب علیه ظلم و جور و ایجاد نظام سیاسی اسلامی می‌گردد؛ از نگاه امام (ره)، محوریت عدالت و ضرورت ایجاد فرصت برابر برای همه آحاد مردم در آینده و سرنوشت کشور تأثیر بسزایی دارد و زمینه‌ساز توسعه و پیشرفت اقتصاد در همه ابعاد، از جمله تولید، صنعت، علم و فناوری می‌شود.
وی اظهار کرد: اندیشه و سیره سیاسی امام به تشکیل و تثبیت نظام جمهوری اسلامی محدود بسنده نمی‌شود، ایشان حکومت جمهوری اسلامی را مقدمه‌ای برای بیداری مسلمانان و مستضعفان جهان می‌داند تا از زیر یوغ بردگی مدرن رهایی یابند، از این رو مظلومان جهان را به مبارزه با ستمگران و آماده ساختن جامعه برای ظهور ولی مطلق خدا فرا می‌خواند.
کارشناس مسائل سیاسی گفت: رسالت امروز آحاد جامعه، پاسداشت و ترویج مکتب امام خمینی (ره) است. باید نسل جدید را با اندیشه‌های امام و رهبری بیشتر آشنا کنیم، چرا که این مکتب راه نجات امت اسلامی از سلطه‌پذیری و وابستگی است. اگر امروز ایران در جایگاه قدرت منطقه‌ای ایستاده است، به برکت همان نگاهی است که امام راحل پایه‌گذاری کرد و مقام معظم رهبری آن را با صلابت ادامه می‌دهند.
قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ را باید آغازی بر پایان سلطنت پهلوی و طلوع بیداری اسلامی در ایران دانست؛ قیامی که با رهبری الهی و شجاعانه امام خمینی (ره) و با حضور گسترده و آگاهانه مردم، مسیر تاریخ کشور را دگرگون ساخت. این حرکت، با ماهیت کاملاً اسلامی، نه تنها واکنشی به ظلم و استبداد داخلی بود، بلکه نقطه‌ای برای شکل‌گیری تفکری جدید در جهان اسلام به شمار آمد؛ تفکری که استقلال، عدالت، مردم‌سالاری دینی، و استکبارستیزی را در محور خود قرار داد.
امروز پس از گذشت دهه‌ها از آن قیام سرنوشت‌ساز و رحلت بنیان‌گذار انقلاب اسلامی، اندیشه‌ها و آرمان‌های امام خمینی (ره) همچنان در دل ملت‌ها زنده است و مسیر مقاومت و عزت را روشن می‌سازد. وظیفه نسل حاضر، حفظ این میراث عظیم، معرفی صحیح آن به نسل‌های آینده، و پاسداری از اصول و ارزش‌هایی است که با خون شهدا و رهبری حکیمانه امام راحل بنیان گذاشته شد. قیام ۱۵ خرداد، چراغی است که همچنان راه ملت ایران و آزادی‌خواهان جهان را روشن نگاه داشته است.
- نویسنده : علی میر
- منبع خبر : عصر هامون
